In januari 2022 treed, na wat vertraging, de nieuwe wet inburgering in werking. Wat houdt dit voor mij als gemeente in?
Het nieuwe stelsel zou het succes van het inburgeren moeten vergroten. Hierin staan 5 uitgangspunten centraal:
- Een zo vroeg mogelijke start, zodat inburgeraars vanaf het begin kunnen deelnemen aan de Nederlandse samenleving.
- Zo snel mogelijk afronden. Inburgeraars zitten met een inburgeringstermijn.
- Inburgeringsaanbod moet aansluiten bij de inburgeraar. Dit vraagt om maatwerk.
- Combineren van taal en het direct participeren in de Nederlandse samenleving.
- Niet alleen meer, maar ook beter inburgeringsaanbod.
Als gemeente bent u verantwoordelijk voor een statushouder vanaf het moment dat hij gekoppeld is aan uw gemeente. De informatie over de statushouder zal worden voorzien vanuit het COA. Het COA mag alleen informatie over statushouders delen als de statushouder daar toestemming voor heeft gegeven.
Breede Intake
Voorafgaande aan de participatietraject krijgt de inburgeraar een brede intake bij de gemeente. Hiermee kan er een Persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP) worden opgesteld voor de inburgeraar. Een inburgeraar is verplicht om mee te doen aan deze brede intake. Een brede intake bestaat uit:
- Een leerbaarheidstoets
- Onderzoek naar het gevolgde onderwijs en werkervaring in lang van herkomst
- Onderzoek naar persoonlijke omstandigheden en gezondheid (fysiek en mentaal)
Heldere Communicatie
Het belang van heldere communicatie wordt in het leidend document voor ambtenaren meermalen benadrukt. Er moet met de inburgeraar duidelijke afspraken en verwachtingen gecommuniceerd worden. Bij inburgeraars die de Nederlandse taal niet of niet goed genoeg vaardig zijn moet er een tolk ingezet worden. Hierbij is de bedoeling dat er liever preventief actie ondernomen wordt door bijvoorbeeld het inzetten van een tolk, in plaats van reactief op de problemen die gemoeid zijn met het niet naleven van afspraken.
Preventieve communicatie bestaat uit 4 onderdelen:
- Goed contact met de inburgeraar
- Aandacht voor informatievoorziening vooraf
- Heldere communicatie
- Aandacht voor denk- en doenvermogen
Het goed contact is zowel bij de intake als tijdens het inburgeringstraject zeer belangrijk.
Verplichting Inburgeraar en Sanctionering
Er mag het een en ander van de inburgeraar verwacht worden:
- Hij verschijnt op de afspraken waarvoor hij is uitgenodigd.
- Hij geeft u de gevraagd informatie (voor zover hij daarover kan beschikken).
- Hij werkt mee aan de leerbaarheidstoets.
Inburgeraars zijn dus verplicht om mee te doen aan de brede intake. Maar wat als de inburgeraar niet meewerkt? Als gemeente mag u hierop handhaven:
- Als een inburgeraar na de eerste oproep niet binnen de gestelde termijn verschijnt of onvoldoende meewerkt aan de brede intake, geeft uw gemeente een schriftelijke waarschuwing en nodigt hem opnieuw uit voor de brede intake.
- Na de tweede oproep niet binnen de gestelde termijn verschijnt of onvoldoende meewerkt aan de brede intake, legt uw gemeente een gefixeerde boete op van € 250,- en nodigt u hem opnieuw uit voor de brede intake.
- Als een inburgeraar na de derde oproep niet binnen de gestelde termijn verschijnt of onvoldoende meewerkt aan de brede intake, legt uw gemeente opnieuw een gefixeerde boete van € 250,- op. Daarna voltooit u de brede intake en legt u het PIP eenzijdig vast.
Kun je het de inburgeraar niet verwijten? Dan is een boete niet aan de orde. De sancties zijn niet het doel. Het is een laatste middel. Het doel is om de inburgeraar zijn inburgeringstraject succesvol te laten afronden. U heeft als gemeente de mogelijkheid om de bijstandsuitkering, indien van toepassing, te verlagen als zij de verplichtingen niet nakomen.
Tips
Hieronder vindt u een overzicht met allemaal tips en tricks.
- Maak duidelijke afspraken met de leveranciers
- Kijk of u de inkoop lokaal of regionaal wilt organiseren. Overweeg om samen te werken met andere gemeenten
- Start zo snel mogelijk met de brede intake
- Zorg voor de juiste randvoorwaarden om spontane medewerking van de inburgeraar te stimuleren
- Zorg voor een vast aanspreekpunt voor de inburgeraar
- Zorg voor een warme overdracht tussen het COA en de gemeente
- Communiceer helder en in begrijpelijke taal; houd rekening met taalniveau en het liefst gebruik maken van de moedertaal
- Neem tijd om de inburgeraar te leren kennen
- Handhaven als de inburgeraar verwijtbaar niet verschijnt of meewerkt. Onderzoek verwijtbaarheid zorgvuldig
- Monitor voortgang in de PIP
- Voer periodieke gesprekken met de inburgeraar; in het eerste jaar twee voortgangsgesprekken
- Gebruik voor de PIP de template van Divosa (https://www.divosa.nl/handreiking-brede-intake-en-pip#bijlagen)
- Leg gemaakte afspraken SMART vast
- Beschouw het opleggen van een boete als sluitstuk van handhaving
- Werk nauw samen met DUO om onnodige problemen voor de inburgeraar te voorkomen
Bronmateriaal
Het gehele document met de uitleg voor de Nieuwe Wet Inburgering voor ambtenaren kunt u vinden door te klikken op de volgende link: https://vng.nl/sites/default/files/2021-03/2021-03-vng-handreiking-naleving-inburgering-v3.pdf